Acupunctuur en whiplash

botsing auto's

Whiplash werd in het verleden vaak een modeverschijnsel genoemd. Het is inderdaad waar dat de diagnose whiplash nu veel minder vaak wordt gesteld dan enkele jaren geleden. Wellicht is het zelfs zo dat de diagnose in het verleden wel eens onterecht is gesteld. Dat doet echter niets af aan het feit dat tal van patiënten dagelijks kampen met de gevolgen van een whiplash.

In de reguliere geneeskunde is whiplash nog steeds een moeilijk tot niet behandelbare aandoening. Gelukkig biedt acupunctuur vaak een oplossing voor whiplashpatiënten. In dit artikel gaan we dieper in op acupunctuur en whiplash.

Wat is een whiplash?

whiplashMen spreekt van een whiplash als er letsel is aan het zachte weefsel in de nek. Whiplash kan ontstaan als de nek wordt uitgerekt doordat het hoofd plotseling naar achteren beweegt ten opzichte van het lichaam en vervolgens krachtig naar voren gaat. Bij ernstige whiplash kan beschadiging van nekwervels, wervelgewrichten en nekspieren optreden.

Whiplash is vaak het gevolg van een aanrijding. Het risico is het grootst voor mensen die in een stilstaande auto zitten en van achteren aangereden worden. Overigens kan bij een aanrijding van opzij ook een zijwaartse whiplash ontstaan. Het hoofd heeft dan niet te ver naar achteren, maar te ver naar opzij bewogen, waardoor het nekweefsel beschadigt. Alleen bij zeer ernstige whiplash is beschadiging van het nekweefsel zichtbaar op een scan. Meestal is er echter op de scan niks te zien terwijl de klachten er wel degelijk zijn. De meest voorkomende klachten bij whiplash zijn:

  • Nekpijn en een stijve nek
  • Wazig zien
  • Moeilijkheden met slikken
  • Duizeligheid
  • Pijn tussen de schouderbladen
  • Pijn in de armen, benen, voeten of handen
  • Stemmingswisselingen
  • Vermoeidheid
  • Hoofdpijn
  • Pijn in de onderrug
  • Stijfheid
  • Pijn in de schouders
  • Misselijkheid
  • Oorsuizingen
  • Aangezichtspijn, pijn in de kaak

Whiplash kan iedereen treffen. Het maakt niet uit of iemand fit is of al met wat kwalen te kampen heeft. Whiplashpatiënten merken vaak aanvankelijk niet dat ze een whiplash opgelopen hebben. Na een ongeluk overheerst de opluchting: “Gelukkig, het is goed afgelopen. Een paar dagen een stijve nek, en dan is het weer voorbij.” Toch is door het oprekken en direct daarna buigen van de nek het nekweefsel beschadigd. Whiplash heeft grote invloed op het leven van de patiënt en op zijn directe omgeving. De pijn, de vermoeidheid en de stemmingswisselingen vormen een negatieve spiraal. Whiplashpatiënten raken vaak arbeidsongeschikt.

Verloop van de aandoening

Direct na het incident waarbij de whiplash ontstaat is de whiplash vaak nog niet herkenbaar. Na het incident is vaak sprake van stijfheid of pijn in de nek of schouders. Mensen gaan er meestal van uit dat dit vanzelf wel weer over gaat. En heel vaak is dat gelukkig ook zo. Niet iedere aanrijding hoeft immers tot een whiplash te leiden. Als de klachten niet over gaan en zelfs toenemen, is er waarschijnlijk sprake van een whiplash. In dat geval kunnen de klachten in het slechtste geval jaren duren of blijvend blijken. Tijdige behandeling is daarom van groot belang. Ongeveer de helft van de mensen met een whiplash herstelt binnen drie maanden. Bijna driekwart herstelt binnen een jaar. Van de overige patiënten herstelt nog ongeveer de helft. Iets meer dan een op de tien whiplashpatiënten blijft in meer of mindere mate last van de klachten houden, ook na de reguliere behandelingen.

Behandeling van whiplash

Het reguliere behandeltraject bij whiplash is om eerst de nek te ontlasten. Hiervoor wordt een nekkraag gebruikt. Door de nekkraag worden de nekspieren echter lui, waardoor de klachten zelfs kunnen verergeren. In het algemeen is het advies de nekkraag maximaal een maand te gebruiken. In de laatste 2 weken moet het gebruik in overleg met de behandelend arts afgebouwd worden om zo de nekspieren weer langzaam zelf het werk over te laten nemen. Veel artsen raden het gebruik van de nekkraag in het geheel af.

Klachten aan de nek, vooral pijn en stijfheid leiden vaak tot verkramping van de spieren in de schouders en tot een aangepast – vaak houterig – bewegingsgedrag. Wanneer dit te lang aanhoudt leidt het weer tot andere klachten, zoals hoofdpijn. Vaak komen hier na verloop van tijd ook psychische klachten bij. Deze nieuwe klachten kunnen zelfs nog ontstaan als mensen al van de eigenlijke whiplash zijn hersteld.

Wanneer bij whiplash geen zekerheid is omtrent het letsel in de nek, worden behandelingen bij een chiropractor niet geadviseerd. In bepaalde omstandigheden kunnen fysiotherapie of oefentherapie wel aan het herstel bijdragen. Ook hierbij is extra voorzichtigheid geboden.

Indien de whiplashklachten na twee maanden niet verminderen, bestaat de mogelijkheid om in overleg met de behandelend arts een revalidatieprogramma op te starten. Deze behandeling wordt uitgevoerd in een revalidatiecentrum met onder meer een revalidatiearts, een ergotherapeut en een (neuro)psycholoog. Overigens vergoeden sommige zorgverzekeringen deze revalidatie niet of slechts gedeeltelijk. Patiënten klagen vaak over de zeer geringe effectiviteit van de behandelingen zoals die in de reguliere geneeskunde worden aangeboden. Na de behandeling voelt men de klachten niet zelden nog meer dan daarvoor. Steeds meer patiënten wenden zich daarom tot de acupunctuur voor de behandeling van whiplash.

Behandeling van whiplash met acupunctuur

Onderzoek bevestigt wat patiënten al lang weten: acupunctuur biedt uitstekende mogelijkheden bij de behandeling van whiplash en de klachten ten gevolge van whiplash. De acupuncturist zal de behandeling hierbij vaak geïntegreerd aanbieden met onder meer gerichte oefeningen en houdings- of bewegingsadviezen.

Acupunctuur wordt in verschillende stadia van de whiplash aangewend voor behandeling van de klachten. In de eerste periode na de whiplash richt de acupunctuurbehandeling zich op de whiplash zelf. Als de whiplash al zover ontwikkeld is dat ze tot nieuwe klachten heeft geleid, of als de inmiddels herstelde whiplash is overgegaan in andere vergelijkbare klachten, dan richt de acupunctuur zich (ook) op het wegnemen van deze klachten.

De behandeling van whiplash kan zich, mede afhankelijk van de specifieke whiplash die zich voordoet, op verschillende gebieden richten. De stijve nek is een veelvoorkomende klacht bij whiplash die ook tot andere klachten kan leiden zoals hoofdpijn en bewegingsbeperkingen. De acupuncturist richt zich op het losser maken van de nekspieren. Het wegnemen van de stijfheid in de nekspieren is een directe verlichting van de klachten voor de patiënt en bevordert het totale herstel van whiplash.

De behandeling kan zich ook richten op de talloze kleine zwellingen die ontstaan zijn in het aangedane nekweefsel. De acupunctuur richt zich hierbij op het bevorderen van de lokale doorbloeding en daarmee op het bespoedigen van het herstel van de zwellingen. Bij whiplash komen ook miniwondjes in het aangedane weefsel voor. Deze vormen blokkades voor de energiedoorstroming. De acupuncturist richt zich daarom op het bevorderen van de energiedoorstroming in het algemeen en op het lokaal versterken van de energietoevoer in het bijzonder. Uit onderzoek blijkt dat acupunctuur bij patiënten die soms al jaren lijden aan de gevolgen van whiplash, tot volledig herstel kan leiden. Toch geldt ook hier dat er minder behandelingen nodig zijn en dat de behandeling beter aanslaat als er tijdig mee begonnen wordt.

Wilt u behandeld worden aan een whiplash?

Bespreek uw specifieke situatie dan altijd goed met uw acupuncturist. Geef goed weer waardoor de klachten zijn ontstaan, hoe lang dit geleden is, welke therapieën u al heeft ondergaan, of u pijnstillers of andere medicatie gebruikt en vooral ook welke klachten u ondervindt. Wanneer u enkele acupunctuurbehandelingen heeft gehad, geef dan goed weer welke effecten u gemerkt heeft. Als de acupunctuur wordt ondersteund met oefeningen en bewegingsadviezen, volg deze dan zo goed mogelijk op. Belangrijk is dat u bij iedere behandeling een goed overleg met de acupuncturist heeft. Bij de behandeling kan de acupuncturist rekening houden met uw terugkoppeling om zo een optimaal behandelresultaat te bereiken.

Whiplash